Łańcuch do roweru – jak wybrać, pielęgnować i kiedy wymieniać

Jednym z najważniejszych elementów każdego roweru jest łańcuch. Wielu rowerzystów nie wie jednak, jak wybrać odpowiedni łańcuch do roweru, ani jak o niego zadbać w taki sposób, by maksymalnie wydłużyć jego eksploatację.

Spis treści:

1. Łańcuch do roweru – dlaczego jest tak ważny?
2. Jaki łańcuch do roweru wybrać?
3. Jak dbać o łańcuch rowerowy?
4. Łańcuchy rowerowe – kiedy nadchodzi czas na wymianę?
5. Łańcuchy rowerowe – podsumowanie

Łańcuch do roweru – dlaczego jest tak ważny?

Niezależnie od tego, jakiego rodzaju rower posiadasz, łańcuch to podstawowa część napędu, która pozwala przenieść moment obrotowy generowany przez nogi rowerzysty na koło roweru. Na rynku obecne są co prawda rowery wykorzystujące do tego pasek zamiast łańcucha, ale stanowią one jego niewielką część i na ten moment można je traktować bardziej jako wyjątek od reguły.

Łańcuch rowerowy zbudowany jest z wielu połączonych ze sobą za pomocą sworzni ogniw wewnętrznych i zewnętrznych. Na pojedyncze ogniwo składają się dwie płytki, których kształt różni się w zależności od rodzaju łańcucha oraz firmy, która go produkuje. Przodującymi producentami łańcuchów są takie firmy, jak Shimano, SRAM czy Campagnolo.

Podstawową rolą, jaką mają łańcuchy rowerowe, jest oczywiście przenoszenie napędu, co czyni z niego prawdopodobnie najważniejszy element układu napędowego. Dlatego bardzo ważne jest, by łańcuch był właściwie dobrany oraz utrzymywany we właściwej kondycji zwłaszcza biorąc pod uwagę to, że jest to najszybciej zużywający się element w rowerze.

Łańcuch do roweru, który jest w dobrym stanie, pozwala na wydajne i efektywne przenoszenie napędu na koło. Jeżeli jest on wyciągnięty i zużyty, to w obrębie układu napędowego występuje większy opór. Sprawia to, że energia rowerzysty marnowana jest na pokonywanie tarcia pomiędzy elementami, zamiast być wykorzystywana do obrotu koła.

Sprawny łańcuch rowerowy ma również ogromny wpływ na płynną zmianę przełożeń, a co za tym idzie komfort jazdy, osiągi oraz zużycie komponentów. Niewłaściwie napięty łańcuch będzie przeskakiwał na zębach kasety i korby, nie tylko powodując nieprzyjemny hałas, ale również przyspieszając w ten sposób ich zużycie. W dłuższej perspektywie może prowadzić do znacznych kosztów związanych z wymianą zużytych elementów na nowe.

Wyciągnięty łańcuch może być również w pewnym stopniu niebezpieczny dla rowerzysty oraz innych użytkowników drogi. Zużyte cięgno może nie tylko spaść z tarcz korby lub kasety, ale również w skrajnych przypadkach pęknąć. Spadnięcie łańcucha lub jego zerwanie jest szczególnie niebezpieczne w przypadku jazdy pod górę, kiedy nogi rowerzysty generują dużą moc. W takim wypadku nagły zanik oporu na korbie może doprowadzić do utraty równowagi i wywrotki.

Przeczytaj także: Rower bez łańcucha – czym jest i jak działa?

Jaki łańcuch do roweru wybrać?

Doświadczeni rowerzyści zalecają, by zawsze mieć w zapasie jeden łańcuch do roweru. W ten sposób zabezpieczysz się przed dłuższym unieruchomieniem roweru na wypadek jego uszkodzenia. Przed zakupem nowego łańcucha warto wcześniej sprawdzić, jak dobrać łańcuch do roweru, tak by wszystkie części napędu mogły z nim prawidłowo współpracować.

Podstawowym parametrem, który musisz wziąć pod uwagę, jeśli zastanawiasz się, jaki łańcuch do roweru wybrać, jest liczba rzędów w napędzie. Jak to rozumieć? Mowa tu o tym ile zębatek znajduje się w tylnej kasecie roweru. Ilość tarcz na korbie nie ma w tym przypadku znaczenia. Im większa kaseta, tym węższy jest łańcuch. Dla przykładu szerokość łańcucha jednorzędowego, takiego jak łańcuch Shimano CN-NX10, 1 rząd, 114 ogniw, to 8,6 mm, a 10-rzędowego 6 mm.

Łańcuchy rowerowe mają oczywiście różne długości. Jak najłatwiej określić prawidłową długość łańcucha? Najlepszym sposobem jest po prostu policzenie liczby ogniw starego łańcucha. Masz wtedy pewność, że nowo zakupiona część napędu będzie odpowiednia. Jeżeli nie masz takiej możliwości, to wystarczy kupić dłuższy łańcuch i skrócić go do odpowiedniej długości. Żeby to zrobić, potrzebne Ci będą jednak specjalne narzędzia do rozkuwania łańcucha oraz spinka, taka jak spinka do łańcucha Sram PowerLock 12 b. srebrny.

Wbrew obiegowej opinii łańcuch do roweru szosowego i np. łańcuch do roweru górskiego nie różnią się między sobą budową czy metodą produkcji. Różnice pomiędzy łańcuchami do konkretnego typu roweru wynikają raczej z liczby rzędów w napędzie. Dla przykładu łańcuch do roweru miejskiego będzie jednorzędowy, bo zwykle są one właśnie wyposażone w taki rodzaj napędu. Łańcuch do roweru górskiego jest też zwykle krótszy niż łańcuch do roweru szosowego i ma zazwyczaj 114 ogniw. 

W innej sytuacji są właściciele rowerów elektrycznych. Ze względu na większe obciążenia generowane przez silnik wspomagający pedałowania, powinni się oni zdecydować na specjalny łańcuch do roweru elektrycznego. Charakteryzuje się on większą wytrzymałością niż zwykły łańcuch rowerowy, dzięki czemu jest dużo odporniejszy na wyciąganie się oraz zerwanie.

Jak dbać o łańcuch rowerowy?

Wiesz już, jak dobrać łańcuch do roweru w razie konieczności zakupu nowego elementu. Aby nowe cięgno mogło służyć Ci jak najdłużej, warto pamiętać o kilku kluczowych zasadach dotyczących eksploatacji łańcucha oraz jego odpowiedniej konserwacji.

Najważniejszą rzeczą, o której musisz pamiętać, jeśli chcesz cieszyć się długą i bezproblemową eksploatacją łańcucha, jest jego regularne czyszczenie. Dotyczy to zwłaszcza rowerów używanych do jazdy w terenie, gdzie łańcuch narażony jest na działanie błota oraz innego rodzaju zabrudzeń. O oczyszczaniu cięgna co jakiś czas powinni pamiętać również właściciele rowerów wykorzystywanych wyłącznie do jazdy po asfalcie.

Żeby właściwie i dokładnie oczyścić łańcuch, konieczne jest jego zdjęcie z roweru. Niezbędny do tego jest wspomniany już wcześniej skuwacz. Po zdemontowaniu łańcucha większe zanieczyszczenia można usunąć poprzez przetarcie go szmatką. Kolejnym krokiem jest mycie łańcucha. W tym celu należy zanurzyć go w benzynie ekstrakcyjnej lub specjalnym odtłuszczaczu, takim jak odtłuszczacz do łańcucha Momum Dart 500ml. Można do tego wykorzystać np. plastikową butelkę z grubą szyjką.

Po takim płukaniu łańcuch należy dokładnie wytrzeć i pozostawić do wyschnięcia na kilkanaście minut, zanim ponownie zamontujesz go na rowerze. W tym czasie możesz zająć się oczyszczeniem pozostałych elementów napędu, czyli kasety, korby oraz przerzutek. 

Jeżeli z jakiegoś powodu nie masz możliwości przeprowadzenia pełnego czyszczenia łańcucha, to możesz spróbować wyczyścić go na rowerze bez demontażu. Jak to zrobić? Złap delikatnie łańcuch  przez szmatkę nasączoną odtłuszczaczem i zacznij kręcić korbą do tyłu. Nie jest to idealna metoda czyszczenia łańcucha, ale zbierzesz w ten sposób większą część zabrudzeń, co na pewno pozytywnie wpłynie na napęd Twojego roweru.

Po oczyszczeniu łańcucha należy go nasmarować. Zdecydowanie odradzamy wykorzystywanie do tego celu smarów do łożysk, czy środków do penetracji zapieczonych śrub itp. Łańcuch powinno się smarować dedykowanym do tego celu olejem, takim jak olej do łańcucha Momum Mic Dry Oil 120ml, który zapewnia doskonałe własności smarne i jednocześnie sprawia, że brud mniej przyczepia się do łańcucha.

Jak to zrobić? Zaaplikuj kropelkę oleju na każdy sworzeń łańcucha. Następnie odczekaj parę minut i zbierz nadmiar środka smarnego szmatką. Łańcuch musi być posmarowany w środku, a nie na zewnątrz, ponieważ nadmiar oleju na zewnątrz ogniw powoduje przyklejanie się do nich brudu.

Przeczytaj również: Czym czyścić łańcuch rowerowy? Przegląd najlepszych środków i sposobów czyszczenia

Łańcuchy rowerowe – kiedy nadchodzi czas na wymianę?

Tak, jak wspominaliśmy wcześniej łańcuch ze względu na charakter swojej pracy, jest prawdopodobnie najszybciej zużywającym się elementem w rowerze. Ze względu na obciążenia, którym jest poddawany, z czasem ulega on wyciągnięciu, co jest zjawiskiem w pełni normalnym. 

To, jak szybko ulegnie on wydłużeniu, zależy nie tylko od jakości samego łańcucha, ale również od sposobu, w jaki eksploatowany jest Twój rower. Niewskazane jest np. generowanie dużych obciążeń łańcucha przez jazdę na zbyt wysokim przełożeniem i niską kadencją w stosunku do warunków panujących na trasie. Warto też w miarę możliwości unikać jazdy w deszczu, po zabłoconych drogach itd., ponieważ zabrudzenia skracają żywotność łańcucha.

W jaki sposób możesz rozpoznać, że nadszedł już czas na wymianę łańcucha? Pierwszym sygnałem jest zwykle głośna praca całego układu napędowego a w późniejszym etapie przeskakiwanie łańcucha na zębach korby i kasety. W takiej sytuacji łańcuch należy niezwłocznie wymienić, ponieważ jego dalsza eksploatacja może skutkować nie tylko zerwaniem łańcucha, ale również większym zużyciem kasety oraz korby.

Jeżeli nie jesteś przekonany co do tego, czy to łańcuch jest przyczyną problemów z napędem, to możesz sprawdzić stopień jego wyciągnięcia. Wykorzystaj do tego miarkę lub specjalny wskaźnik zużycia łańcucha. Podziałka łańcucha rowerowego to 1 cal, czyli 2,54 cm. Jest to odległość między dwoma dowolnymi sworzniami. Aby sprawdzić wyciągnięcie łańcucha, najlepiej zmierzyć kilka jego odcinków np. 20. Jeśli średnia odległość pomiędzy sworzniami wzrosła o więcej, niż 1% od wartości początkowej, to łańcuch kwalifikuje się do wymiany.

Łańcuchy rowerowe – podsumowanie

Łańcuch jest głównym elementem układu napędowego niemalże każdego roweru. Odpowiada on nie tylko za przeniesienie napędu z korby na koło roweru, ale również za płynną zmianę przełożeń w rowerach wyposażonych w przerzutki. Ze względu na obciążenia, którym poddawany jest łańcuch w trakcie pracy, to jeden z najszybciej zużywających się elementów roweru.

Łańcuchy rowerowe różnią się od siebie przede wszystkim szerokością, która jest ściśle powiązana z ilością tarcz w tylnej kasecie roweru. Z tego powodu łańcuch do roweru miejskiego, który ma mniejszą ilość przełożeń, będzie szerszy niż łańcuch do szosy. Inną zmienną jest długość łańcucha, która w rowerach szosowych jest większa niż np. w sprzęcie MTB. Poza tym, łańcuchy do poszczególnych typów rowerów nie różnią się między sobą. Wyjątkiem jest łańcuch do roweru elektrycznego, który jest dodatkowo wzmocniony.

Podczas pracy łańcuch stopniowo się wyciąga. To, jak szybko ulegnie zużyciu, uzależnione jest zarówno od jakości samej części, jak i sposobu eksploatacji i konserwacji roweru. Jeżeli praca układu napędowego i pomiary wyciągnięcia łańcucha wskazują na to, że najwyższy czas na jego wymianę do zapraszamy Cię do sklepu Sprint-Rowery. W naszej ofercie znajdziesz najwyższej jakości części oraz narzędzia i materiały eksploatacyjne, które pozwolą Ci dłużej cieszyć się poprawną pracą łańcucha w Twoim rowerze.