Kolano skoczka – przyczyny, objawy i leczenie kontuzji u kolarzy

Kolano to część ciała, która w przypadku kolarzy jest szczególnie narażona na różnego rodzaju kontuzje i problemy zdrowotne. Jednym z nich jest zapalenie więzadła rzepki, potocznie określane jako „kolano skoczka”. Czy to poważna dolegliwość? Jakie są jej przyczyny i objawy? Jak wygląda leczenie i czy konieczna będzie operacja? Odpowiedzi znajdziesz w naszym tekście! 

Spis treści:

1. Kolano skoczka – czym jest i jak się objawia?
2. Entezopatia więzadła rzepki – przyczyny kontuzji
3. Kolano skoczka – leczenie. Co pomaga?
4. Zaobserwowałeś u siebie kolano skoczka? Ćwiczenia Ci pomogą!
5. Już wiesz, czym jest zapalenie więzadła rzepki i jak sobie z nim poradzić!

Kolano skoczka – czym jest i jak się objawia?

Entezopatia więzadła rzepki to medyczne określenie kontuzji zwanej kolanem skoczka. Jak sugeruje nazwa, problem dotyczy stawu kolanowego, a w szczególności jego małej części, którą jest rzepka. To niewielka kość, znajdująca się z przodu kolana, połączona z kością piszczelową (ku dołowi kończyny) oraz kością udową (ku górze). Kolano skoczka to ogólnie rzecz biorąc bolesny stan okolicy kolana spowodowany mikrourazami powstałymi w wyniku niewielkich uszkodzeń więzadła rzepki. 

Jak to wygląda, jeśli przyjrzysz się biologicznym szczegółom? Rzepkę z kością piszczelową łączy więzadło właściwe. Ta struktura umożliwia ludziom przenoszenie siły z mięśnia czworogłowego uda na podudzie, a co za tym idzie – możemy prostować kolano, skakać, biegać, pedałować czy kopać piłkę. Najczęstszą przyczyną tego, że więzadło rzepki daje o sobie znać, jest więc aktywność fizyczna. 

To właśnie ona prowadzi do powtarzalnych naprężeń mechanicznych ścięgien prostownika kolana. Wśród dyscyplin szczególnie narażonych są więc kolarstwo, część konkurencji lekkoatletycznych (bieganie na różnych dystansach, skok w dal, trójskok, skok wzwyż), ale i gry zespołowe (piłka nożna, koszykówka, piłka ręczna czy siatkówka). 

Przeczytaj także: ITBS, czyli zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego – objawy i zapobieganie

Bolący staw kolanowy w miejscu przyczepu więzadła rzepki do kości (czyli w dolnym brzegu rzepki) to główny objaw kolana skoczka. Jest to ból przenikliwy i kłujący, pojawia się z przodu kolana podczas zwykłych czynności, takich jak wychodzenie czy schodzenie po schodach, siadanie lub wstawanie, jak również zginanie i prostowanie nóg. Wyszczególnia się cztery kolejne stopnie zaawansowania kontuzji.  

Początkowo dyskomfort nasila się po aktywności fizycznej, z czasem jednak jego zakres poszerza się – ból możesz odczuwać już podczas rozgrzewki. Ponadto w dalszym stadium, przyjdzie Ci się zmagać z bólem przedniej okolicy kolana podczas uprawiania sportu. To niestety nie koniec problemów sportowca, którego dotknie ta przypadłość. Dalsze objawy kolana skoczka wiążą się głębszymi urazami stawu kolanowego czy naderwania więzadła rzepki. Osłabione struktury mogą zaś dopuścić do całkowitego zerwania. 

Oprócz bólu zauważyć możesz opuchnięcie okolicy kontuzjowanego więzadła, obrzęk, sztywność stawu kolanowego, uczucie braku poprawnej stabilizacji kończyny czy nawet utykanie. Jeśli dotknie Cię ten problem, może prowadzić do osłabienia, a dalej nawet zaniku mięśni, w szczególności czworogłowego, łydki albo pośladka. W okolicy przyczepu więzadła rzepki pojawia się też ogromna tkliwość, dlatego każdy dotyk kojarzyć się będzie wyłącznie ze sporym dyskomfortem i cierpieniem. 

Przeczytaj także: Jakie mięśnie pracują podczas jazdy na rowerze?

Entezopatia więzadła rzepki – przyczyny kontuzji

Aktywność fizyczna, choć zdecydowanie najpopularniejszą, nie jest jednak jedyną przyczyną kolana skoczka. Jego rozwojowi sprzyjają także inne czynniki. Pierwszym z nich będzie nieprawidłowe anatomiczne ustawienie rzepki. Najczęściej jest ona za bardzo przesunięta do boku, co powoduje niepoprawne zgięcie i prostowanie kolana, narażając ją na zwyrodnienia, nienaturalne przeciążenia oraz niestabilność, której dalej idącą konsekwencją mogą być na przykład jej zwichnięcia. 

To niestety nie wszystko. Podobne szkodliwe efekty będą miały nadmierna mobilność stawu kolanowego i napięcie mięśnia czworogłowego uda lub mięśni zginaczy stawu biodrowego. Odpowiadają one za stabilizację kończyn dolnych, a ich wadliwe funkcjonowanie sprawia, że płaszczyzna ruchu nie pokrywa się ze zdrowym i anatomicznym jej zakresem. 

Kolejny czynnik niekorzystnie wpływający na sprawność stawu kolanowego to anatomiczne zaburzenia funkcji stopy takie jak płaskostopie. Prowadzi ono do krzywienia się nóg, a w następstwie niewłaściwego przeniesienia ciężaru ciała, co nie pozostaje obojętne na rozwój kolana skoczka. 

Ostatni element szkodliwie oddziałujący na organizm i zwiększający prawdopodobieństwo wystąpienia entezopatii więzadła rzepki to nieprawidłowa technika wyskoku, a przede wszystkim lądowania. Podczas treningu wiele uwagi poświęca się na poprawę wydolności, siły i wytrzymałości, z kolei mniej na tak istotny element, a mający wpływ na poprawne funkcjonowanie poszczególnych partii ciała. 

Przeczytaj także: Czym się objawia zapalenie ścięgna Achillesa i jak je leczyć?

Jak powinno wyglądać prawidłowe lądowanie? Nie powinieneś spadać na całe stopy lub, co gorsza, bezpośrednio na pięty. Noga musi zadziałać jak amortyzator – od palców ciężar ciała przenoszony jest na tył stopy. Bardzo ważne jest delikatne ugięcie kolan i bioder, które z kolei pozwolą wyhamować dynamikę ruchu. I choć dla kolarza kwestia lądowania może wydawać się mniej istotna, to dotyczy też i Ciebie, bo w życiu codziennym nie raz spotkasz się z potrzebą wyskoku. Jest to także wskazówka, aby unikać jazdy na rowerze z przeprostowanymi kolanami. 

Jednak kolano skoczka nie dotyka wyłącznie aktywnych fizycznie sportowców. Z tym problemem mierzą się również ci, unikający ruchu jak ognia i zmagają się z nadwagą lub nawet otyłością. Bierny i siedzący tryb życia powoduje nadmierne obciążenie przodu kolana. Podczas chodzenia, podobnie jak opisaliśmy to wcześniej, stawy „walczą” z przeciążeniami, patologicznym wpływem na ich anatomię i prawidłowy zakres ruchu czy niestabilność. 

Kolano skoczka – leczenie. Co pomaga?

Gdy dopadnie Cię ta przypadłość, z pewnością będziesz zadawał sobie pytanie, ile czasu będziesz potrzebował do pełnego wyleczenia urazu. Niestety – to zależy. Od przyczyny kontuzji, od uwarunkowań genetycznych, od szybkości i jakości postawienia diagnozy, a także skuteczności zaproponowanej terapii.

Leczenie kolana skoczka należy rozpocząć od diagnostyki. W tym celu lekarz (najczęściej ortopeda) zbierze wywiad i wykona badanie palpacyjne. Jeśli udasz się do niego w późnym stadium rozwoju dolegliwości, przygotuj się na ból, wszak miejsce wokół stawu kolanowego będzie wrażliwe na ucisk i kontrolę jego biomechaniki. 

W dalszej części diagnostyki lekarz przeprowadzi badania RTG i USG. I choć oba dają medykowi pełniejszy ogląd sytuacji, mają również wady. Pierwsze pomoże wyłącznie w przypadku bardziej skomplikowanych urazów, gdyż pokaże zwapnienia w obrębie kolana, drugie zaś w początkowym stadium nie zawsze obrazuje przyczynę, mimo wyraźnych objawów wskazujących na problem z więzadłem. Najskuteczniejszym, ale i najdroższym rozwiązaniem całkowicie rozwiewającym wątpliwości jest natomiast rezonans magnetyczny. 

Przeczytaj także: Zespół cieśni nadgarstka u kolarzy – przyczyny, objawy i leczenie

Gdy lekarz wie już, jak wygląda Twój staw kolanowy, zaproponuje stosowną terapię. Wszystko rozpocznie leczenie zachowawcze. Polega ono na pracy z fizjoterapeutą, która ma na celu wzmocnienie mięśni oraz przywrócenie odpowiedniego balansu mięśniowego. Kiedy to nie pomoże, medyk może zalecić, aby uszkodzoną część więzadła rzepki ostrzykiwać preparatami z osoczem bogatopłytkowym, szpikiem kostnym, jak i dodatkowo kwasem hialuronowym. 

Jeśli rehabilitacja, odpoczynek, chłodzenie kolana i inne zabiegi zaproponowane przez fizjoterapeutę nie przynoszą pożądanych efektów, konieczne będzie wdrożenie leczenia operacyjnego. W przypadku entezopatii więzadła rzepki przeprowadzona zostanie artroskopia kolana. 

Na czym ona polega? To małoinwazyjny zabieg, w trakcie którego przez nacięcia w skórze do jam stawów wprowadzane są kamery oraz specjalistyczne narzędzia, za pomocą których przeprowadzana jest operacja. W jej trakcie usunięte zostaną uszkodzone i objęte stanem zapalnym tkanki miękkie z więzadła. Ułatwi to gojenie się go. Czasami podczas zabiegu chirurgicznego usunięty może zostać fragment wierzchołka rzepki.

Zaobserwowałeś u siebie kolano skoczka? Ćwiczenia Ci pomogą!

Jeśli chcesz uchronić się przed poważnymi konsekwencjami zapalenia więzadła rzepki, koniecznie udaj się do lekarza lub rehabilitanta, którzy pomogą dobrać odpowiednią terapię dla Ciebie. W przypadku, gdy czas oczekiwania jest wyjątkowo długi, skorzystaj z tych podstawowych poniższych ćwiczeń. Dzięki nim zmniejszysz dolegliwości związane z kolanem skoczka. 

Ćwiczenie 1.

Stań prosto przed ścianą, oprzyj się o nią jedną ręką, a drugą chwyć za staw skokowy i przyciągnij go do pośladka. Utrzymaj tę pozycję przez kilkanaście sekund i zmień nogę. Wykonaj to ćwiczenie po trzy-cztery razy na każdą z nóg. Zapewni ono rozciągnięcie i wzmocnienie mięśnia czworogłowego uda. 

Ćwiczenie 2. 

Postaw przed sobą stopę na pięcie, a następnie w pełni wyprostowany powoli schylaj się w kierunku palców. Dojdź do momentu, w którym poczujesz rozciąganie z tyłu kolana lub na plecach. Wytrzymaj w tej pozycji kilkadziesiąt sekund i zrób to samo na drugą nogę. 

Ćwiczenie 3. 

Stań na bolącej kończynie, a drugą podnieś do góry w taki sposób, żeby pozwoliła Ci utrzymać równowagę. Ręce rozłóż na boki i wytrzymaj w tej pozycji około pół minuty. 

Jeśli zmagasz się z problemem kolana skoczka, koniecznie pomyśl nad zmianą noszonego obuwia. Szukając takiego do jazdy na rowerze bez wahania postaw na buty MTB Fizik Vento Ferox Carbon. Zapewniają one bezpieczeństwo jazdy oraz stabilność stopy. Nie jesteś przekonany, czy to dobry moment na wymianę butów? Poznaj wkładki do butów Bontrager inForm BioDynamic, dzięki którym podniesiesz poziom komfortu jazdy. 

Do kolarskich butów dobierz skarpetki Assos Essence Socks. Zapewnią Ci one wysoki poziom wentylacji i odprowadzania nadmiaru temperatury ze stóp w nadchodzące letnie dni. Z kolei gdy wolisz uniknąć kolarskiego treningu na świeżym powietrzu, nic nie stoi na przeszkodzie, abyś zrobił go w domu. Podepnij swój rower do trenażera Elite Turno Misuro B+ Ant+ bluetooth i ruszaj w trasę!

Już wiesz, czym jest zapalenie więzadła rzepki i jak sobie z nim poradzić!

Kolano skoczka, to problem, z którym zmaga się znacząca liczba sportowców – zarówno zawodowców, jak i amatorów. Nie dotyka on jednak wyłącznie osób aktywnych fizycznie. Szczęśliwie dolegliwość tę można skutecznie leczyć, aby jak najszybciej powrócić do pełnej sprawności. 

Chcesz powrócić do jazdy na rowerze po uporaniu się z kolanem skoczka? Koniecznie zaopatrz się w stosowny sprzęt do kolarstwa, który znajdziesz w naszym sklepie internetowym Sprint-Rowery.